همه چیز درباره سرفه خشک؛ از ارتباط با کرونا تا علل و روش های درمان - وبلاگ سایه

به گزارش وبلاگ سایه، سرفه، عکس العمل غیر ارادی بدن برای پاک کردن راه های هوایی از محرک ها و مخاط است. دو نوع سرفه وجود دارد: سرفه تولیدی و سرفه غیر تولیدی. سرفه تولیدی با مخاط و خلط همراه است و باعث پاک شدن ریه از مخاط می گردد. سرفه غیر تولیدی باعث ایجاد مخاط یا خلط نمی گردد. عوامل بسیاری از جمله آلرژی و رفلاکس اسید معده (بازگشت اسید معده به مری)، در ایجاد سرفه خشک موثر هستند. گاهی اوقات هم هیچ علت مشخصی برای سرفه خشک وجود ندارد.

صرف نظر از علت، سرفه خشک ادامه دار می تواند زندگی روزمره شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه اگر در شب ها بدتر شود. در این مقاله درباره ارتباط سرفه خشک و کرونا، علل سرفه خشک، تشخیص، زمان مراجعه به پزشک، درمان های دارویی و خانگی آن می پردازیم. در ادامه با وبلاگ سایه مگ همراه باشید.

• محققان در حال آنالیز اپی هستند که ابتلا به کووید 19 را از صدای سرفه تشخیص می دهد

ارتباط سرفه خشک و کرونا

سرفه، تب و احساس خستگی از جمله علائم شایع ویروس کرونا یا کووید-19 هستند. این علائم شبیه به سرماخوردگی یا آنفولانزا هستند. سرفه ناشی از ویروس کرونا، خشک و مداوم است، با خلط همراه نیست و از قسمت پشت گلو آغاز می شود. این سرفه باعث می شود فرد مبتلا احساس نفس تنگی کند. به همین دلیل است که این بیماری، بافت های ریه را تحریک می نماید.

با پیشرفت بیماری، در بافت های آسیب دیده مایع جمع می شود و فرد بیمار احساس نفس تنگی بیشتری می نماید، چون بدن نمی تواند اکسیژن مورد احتیاج خود را تامین کند. سرفه های گاه به گاه نگران نماینده نیستند، اما اگر سرفه ها ویژگی های زیر را دارند، بیمار باید از تماس با دیگران خودداری کند و به پزشک مراجعه کند:

• چند هفته ادامه پیدا نمایند.
• همراه با خون باشند.
• با تب و احساس خستگی همراه باشند.

علل رایج سرفه خشک

گفتیم که شاید یک علت سرفه خشک، ویروس کرونا باشد. در ادامه به سایر علل رایج سرفه خشک اشاره می کنیم.

آسم

آسم نوعی بیماری است که در آن، راه های تنفسی تنگ و متورم می شوند . سرفه های ناشی از آسم، می توانند خلط دار یا خشک باشند. این سرفه ها معمولا خشک هستند. سرفه کردن یکی از نشانه های رایج آسم است، اما مهم ترین نشانه آن نیست. گونه سرفه ای آسم، نوعی آسم است که یکی از اصلی ترین نشانه های آن سرفه خشک مزمن است. علائم دیگر آسم عبارتند از:

• خس خس سینه
• تنگی نفس
• تنگی قفسه سینه یا احساس درد
• اختلال در خواب در اثر سرفه یا تنفس صدا دار
• حملات سرفه یا خس خس سینه
• صدای سوت مانند هنگام بازدم

داروهای کوتاه اثر، که شامل برونکودیلاتورهای استنشاقی مثل آلبوترول (پرونتیل و ونتولین) می شوند، برای درمان حملات گهگاه آسم مورد استفاده قرار می گیرند. درمان آسم معمولا شامل داروهای سریع الاثر مانند کورتیکوستیروئیدهای استنشاقی می شود، که شامل داروهای زیر است:

• فلوتیکازون (فلوونت)
• تریامسینولون (آزماکورت)
• بودزوناید (پالمیکورت)

رفلاکس گاستروازوفاژیال

منظور از رفلاکس گاستروازوفاژیال برگشت محتویات معده به مری است. این بیماری زمانی رخ می دهد که اسید معده به طور منظم به مری، که حلق را به معده متصل می نماید، باز می شود. اسید معده باعث تحریک مری و در نتیجه سرفه های ناشی از رفلاکس معده می شود. سایر علائم این بیماری عبارتند از:

• سوزش معده
• احساس درد در قفسه سینه
• بالا آوردن غذا و نوشیدنی های ترش
• برآمدگی در ته گلو
• سرفه های شدید
• گرفتگی خفیف صدا
• دشواری در بلعیدن

این بیماری را می توانید به وسیله تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای کاهش دهنده اسید معده مانند امپرازول (پریلوزک) و لنزوپرازول (پریواسید) درمان کنید. این داروها را می توانید بدون نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کنید.

آبریزش از پشت بینی

در آبریزش از پشت بینی، مخاط اضافی از گلو خارج می شود. هنگام سرماخوردگی یا آلرژی فصلی، غشای بینی، بیشتر از سایر مواقع مخاط فراوری می نماید. برخلاف مخاط های معمولی، این مخاط ها آبکی و روان هستند. به همین دلیل است که آبریزش از پشت بینی منجر به خارش گلو و در نتیجه سرفه می شود. از دیگر نشانه های آبریزش از پشت بینی می توان موارد زیر را نام برد:

• گلودرد
• برآمدگی در ته گلو
• دشواری در بلعیدن
• آبریزش بینی
• سرفه کردن در شب

درمان آبریزش از پشت بینی، به عاملی که منجر به بروز آن شده بستگی دارد. آبریزش از پشت بینی معمولا در نتیجه ی آلرژی، عفونت باکتریایی یا ویروس ایجاد می شود. صرف نظر از علت آبریزش از پشت بینی، بخور گرم به پاکسازی سینوس ها یاری می نماید.

عفونت ویروسی

علائم کوتاه مدت ویروس هایی که منجر به سرماخوردگی می شوند، معمولا کمتر از یک هفته طول می کشند. هر چند ممکن است بعد از اینکه علائم دیگر بهبود یافتند، سرفه کردن همچنان ادامه پیدا کند. سرفه های بعد از بهبود سرماخوردگی، معمولا خشک هستند و تقریبا تا دو ماه طول می کشند. این نوع سرفه ها، معمولا در نتیجه تحریک راه هوایی رخ می دهند. راه هوایی معمولا بعد از بیماری ویروسی بیش از حد حساس می شود.

درمان این نوع سرفه، سخت و زمان بر است. در چنین مواقعی می توانید از لوزنج (lozenge) و مایعات گرم برای تسکین گلوی خود بهره ببرید. این کار باعث کاهش سرفه و تسکین راه هوایی تحریک شده می شود.

علل غیر رایج سرفه خشک

عوامل زیر نسبت به عواملی که در بالا ذکر شد، کمتر رایج هستند.

محرک های محیطی

محرک های بسیاری از جمله دود، آلودگی، گرد وخاک، کپک و گرده گل در هوا وجود دارند که باعث تحریک راه هوایی شما می شوند. ذرات شیمیایی مثل سولفور دی اکسید یا اسید نیتریک، باعث بروز یک سری مسائل می شوند. حتی هوای پاکیزه، که خیلی خشک یا خیلی سرد باشد، در برخی افراد منجر به سرفه خشک می شود. اگر در آب و هوای خشک زندگی می کنید، برای مرطوب کردن هوای اطراف خود، از دستگاه مرطوب نماینده هوا بهره ببرید.

بازدارنده های ACE

ACE مخفف آنزیم مبدل آنژیوتانسین است و شامل داروهایی مثل انالاپریل (وازوتک) و لیزینوپریل (پرینیویل، زستریل) می شود که باید آن ها را با نسخه پزشک تهیه کنید. این داروها بسیاری از بیماری ها از جمله فشار خون را درمان می نمایند. یکی از رایج ترین عوارض جانبی بازدارنده های ACE، سرفه خشک مزمن است. تقریبا 20 از درصد افرادی که از بازدانده های ACE استفاده می نمایند، به سرفه خشک مبتلا می شوند.

سیاه سرفه

سرفه شدید یا سیاه سرفه، یک بیماری مسری است که منجر به سرفه ی خشک مزمن می شود و با صدای بلند و خشن هنگام تنفس همراه است. ممکن است سیاه سرفه در مراحل ابتدایی با سرماخوردگی اشتباه گرفته شود، اما تفاوت این دو در این است که سیاه سرفه در نهایت منجر به حملات غیر قابل کنترل سرفه می شود. در قدیم سیاه سرفه نوعی بیماری شایع در دوران کودکی بود، اما امروزه واکسن آن ساخته شده است و بچه ها در مقابل سیاه سرفه واکسینه می شوند. امروزه این بیماری، در میان بچه های که برای سن شان برای واکسینه شدن کم است یا نوجوانان و بزرگسالانی که ایمنی بدن شان به مرور زمان ضعیف شده، رایج است.

کلاپس ریه (پنوموتراکس)

به فروپاشی ناگهانی ریه کلاپس یا روی هم افتادگی ریه می گویند. این مسئله می تواند به تنهایی یا در واکنش به آسیب قفسه سینه رخ دهد. کلاپس ریه در افرادی که بیماری های ریوی دارند، رایج تر است. آسیب ریه، علاوه بر اینکه منجر به سرفه خشک می شود، باعث درد ناگهانی قفسه سینه و تنگی نفس هم می شود.

سرطان ریه

گاهی اوقات، سرفه خشک مداوم و پشت سر هم می تواند نشانه سرطان ریه باشد، هر چند احتمال این موضوع کم است. سرفه ای که با سرطان ریه در ارتباط باشد، معمولا رفع نمی شود و ممکن است به مرور زمان بدتر شود. برای مثال، ممکن است سرفه های شما دردناک شوند و یا صدای تنفس تان هنگام سرفه تغییر کند. سایر علائم سرطان ریه شامل موارد زیر می شود:

• بالا آوردن خون، حتی به مقدار کم
• تنگی نفس
• درد در ناحیه قفسه سینه
• خس خس و گرفتگی صدا
• کاهش وزن بی دلیل

اگر سرفه ی خشک همراه با علائم بالا باشد، باید به پزشک مراجعه کنید؛ به ویژه اگر سیگار می کشید یا سابقه خانوادگی سرطان ریه دارید.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی زمانی اتفاق میفتد که ماهیچه های قلب آنطور که باید نمی توانند خون پمپاژ نمایند. این موضوع در افرادی که دچار بیماری عروق کرونر قلب و فشار خون بالا هستند، رایج تر بوده و توانایی قلب را در پمپاژ خون به شدت کاهش می دهد. سرفه خشک مداوم، یکی از علائم نارسایی قلب است. این بیماری همچنین می تواند منجر به سرفه با مخاط کف آلود به رنگ سفید یا صورتی کمرنگ شود. سایر علائم نارسایی قلب عبارتند از:

• تنگی نفس ناگهانی و شدید
• احساس ضعف و خستگی
• ضربان قلب سریع و نامنظم
• کاهش اشتها و حالت تهوع
• التهاب شکم
• احتباس آب در کلیه ها
• دشواری در تمرکز

معمولا سرفه خشک چقدر طول می کشد؟

معمولا سرفه های ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا یک یا دو هفته طول می کشند و طی سه هفته کاملا رفع می شوند. سرفه های ناشی از عفونت های ویروسی برای چند هفته (تا 8 هفته) باقی می مانند. برخی از سرفه ها ممکن است مدت طولانی تری باقی بمانند و معمولا نشانگر مسئله ای در سلامتی هستند.

• در بچه ها و بزرگسالان اگر سرفه کردن تا دو هفته طول بکشد، به آن سرفه حاد یا کوتاه مدت گفته می شود.
• در بزرگسالان اگر سرفه بیش از هشت هفته باقی بماند، به عنوان سرفه مزمن یا ادامه دار شناخته می شود.
• در بچه ها سرفه ای که بین دو تا چهار هفته باقی بماند، سرفه حاد طولانی مدت و سرفه ای هم که بیشتر از چهار هفته طول بکشد، سرفه مزمن نامیده می شود.

در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواقع زیر برای درمان سرفه ی خشک به پزشک مراجعه کنید:

• مشاهده خون یا مقدار زیادی مخاط بر اثر سرفه
• تنگی نفس یا خس خس سینه
• بروز سرفه ها بیشتر در شب
• داشتن تب
• سیگاری بودن
• درد قفسه سینه هنگام سرفه کردن
• حالت استفراغ یا احساس خفگی بر اثر سرفه
• بروز گرفتگی صدا
• مبتلا بودن به فشار خون بالا، بیماری های قلبی، بیماری های تنفسی (مثل آسم)، بیماری های گوارشی یا استفاده از برخی داروها
• تداوم 10 روزه یا بیشتر سرفه بدون هیچ بهبودی
• سرفه در نوزادان 6 ماهه و کوچکتر
• از دست دادن وزن یا درد عضلانی
• داشتن علائم دیگر مانند سردرد ادامه دار یا سوزش گوش یا جوش های پوستی

تشخیص سرفه خشک

برای تشخیص علت سرفه خشک، پزشک ابتدا از شما سوالاتی درباره علائم و سابقه پزشکی می پرسد. سپس آزمایش های فیزیکی روی شما انجام می شود. ممکن است برخی از آزمایش های اضافی هم انجام شود که از جمله آن ها می توانیم به تست های تصویربرداری مثل پرتوی ایکس و سی تی اسکن اشاره نمود.

یک روش دیگر اسپیرومتری است که در آن فرد بیمار در یک وسیله پلاستیکی نفس می کشد تا عملکرد ریه اش آنالیز شود. پزشکان از اسپیرومتری برای تشخیص مواردی مثل آسم استفاده می نمایند. آندوسکوپی و برونکوسکوپی از جمله دیگر روش های تشخیص علل و درمان سرفه خشک است.

درمان های دارویی سرفه خشک

معمولا سرفه خشک ناشی از عفونت های ویروسی (مثل سرماخوردگی) خوبه خود و طی یک تا دو هفته بهبود پیدا می نمایند. درمان های خانگی و مصرف برخی از داروهای سرماخوردگی به کاهش علائم و تحمل آسان تر آن ها یاری می نمایند. از داروهای سرکوب نماینده سرفه برای درمان سرفه خشک در بچه ها و بزرگسالان استفاده می شود. این داروها به کاهش سرفه یاری می نمایند.

از جمله داروهای سرکوب نماینده می توان به فولکودین، دکسترومتورفان، کدئین، پنتوکسی فیلین و دی هیدروکدئین اشاره نمود. این دارو ها در اَشکال مختلفی مانند آب نبات مکیدنی، مایع و شربت های طبی وجود دارند. برای تهیه برخی از این داروها به نسخه پزشک احتیاج دارید و برخی از آن ها را می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه ها تهیه کنید. از جمله عوارض جانبی این داروها می توان به حالت تهوع، استفراغ و یبوست اشاره نمود.

درمان های خانگی سرفه خشک

در ادامه به 5 درمان خانگی برای سرفه خشک می پردازیم.

1. بخور

برای مقابله با سرفه، گرفتگی ها و سرماخوردگی از بخور غافل نشوید. بخور به خوبی و به سرعت مخاط و خلط را از بین می برد. برای افزایش تاثیر بخور می توانید از روغن های مختلفی مثل روغن اکالیپتوس بهره ببرید که اثرات درمانی بخور را افزایش می دهند. با این کار علاوه بر مبارزه با باکتری ها و ویروس ها، مجاری تنفسی تان هم تسکین پیدا می نماید.

به این منظور مقدار کافی آب به جوش بیاورید و در یک کاسه بریزید. 30 تا 60 ثانیه صبر کنید تا آب کمی خنک شود. سپس روغن مدنظرتان را داخل آن بریزید و کمی آن را هم بزنید تا بخار از آن خارج شود. صورت تان را تا جایی که اذیت نمی شوید به کاسه نزدیک کنید. یک حوله را به گونه ای روی سرتان بگذارید تا بخار را به دام بیندازد. سپس در همین حالت نفس عمیق بکشید. این کار را روزی دو تا سه بار به مدت 5 تا 10 دقیقه تکرار کنید.

2. خوردن یک قاشق غذاخوری عسل

بر اساس تحقیقات انجام شده، عسل نسبت به داروهای بدون نسخه تاثیر بیشتری دارد. عسل یک مسکن طبیعی با چسبندگی بالا است که سطح غشای مخاطی تحریک شده را می پوشاند و تسکین می دهد. عسل به علت دارا بودن آنزیم های طبیعی خاصیت ضد باکتریایی دارد. این موضوع به کوتاه تر شدن دوره سرفه هایی که در مسائل باکتریایی ریشه دارند یاری می نماید.

برای استفاده از عسل در درمان سرفه خشک، یک تا سه مرتبه در روز یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی مصرف کنید. اگر سرفه هنگام خواب اذیت تان می نماید، قبل از خواب یک قاشق غذاخوری عسل میل کنید. از قلم نیاندازید که مصرف عسل در بچه ها زیر دو سال به علت احتمال بروز بوتولیسم (یک بیماری نادر کشنده که باعث فلج اعضای بدن می شود) خطرناک است.

• درمان زخم با عسل؛ چگونگی، فواید و عوارض جانبی

3. شربت زنجبیل و نعناع

زنجبیل به عنوان یک ماده خلط آور شناخته می شود و به نرم کردن و خروج مخاط از ریه یاری می نماید. علاوه بر این، خارش آزار دهنده پشت گلو را که ریشه بسیاری از سرفه های خشک است متوقف می نماید. نعناع هم خارش ناشی از سرفه ها را تسکین می دهد.

برای تهیه شربت زنجبیل و نعناع به سه قاشق غذاخوری زنجبیل خرد شده، یک قاشق غذاخوری نعناع خشک، چهار فنجان آب و یک فنجان عسل احتیاج دارید. زنجبیل را خرد کنید و آن را به همراه نعناع به چهار فنجان آب اضافه کنید. اجازه دهید ترکیب آنقدر بجوشد تا حجم آن به نصف مقدار اولیه برسد. بعد از اینکه کمی خنک شد، یک فنجان عسل را با آن ترکیب کنید و هم بزنید تا عسل کاملا در آن حل شود. سپس شربت به دست آمده را در یک ظرف بریزید و آن را کنار بگذارید. هر چند ساعت یک بار، یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید تا سرفه تان رفع شود. این شربت را می توانید به مدت سه هفته در یخچال نگه دارید.

4. چای ریشه شیرین بیان

ریشه شیرین بیان یک ماده مسکن و خلط آور است که مخاط را شل می نماید و گرفتگی را از بین می برد. ریشه شیرین بیان التهاباتی که موجب تحریک گلو می شوند را هم کاهش می دهد. برای تهیه چای شیرین بیان، ابتدا آب را بجوشانید. سپس 225 میلی لیتر از آب را در فنجان ریخته و به آن دو قاشق غذاخوری ریشه خشک شیرین بیان اضافه کنید. بعد از تقریبا 10 تا 15 دقیقه همه محتویات فنجان را بنوشید. این کار را دو بار در روز تکرار کنید.

5. غرغره کردن آب نمک

یک روش شناخته شده برای درمان سوزش گلو، غرغره کردن آب نمک است. آب نمک ناراحتی ناشی از سرفه را کاهش می دهد و به درمان گلو درد یاری می نماید. برای درست کردن محلول آب نمک، یک قاشق چای خوری نمک را با 225 میلی لیتر آب ولرم مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا حل شود. مقداری از آن را به مدت 15 ثانیه غرغره کنید و این کار را ادامه دهید تا آب نمک تمام شود. در سرانجام گلویتان را با آب شست وشو دهید.

نکته آخر

سرفه خشک آزار دهنده است، به ویژه اگر چند هفته پی درپی طول بکشد. اگر سرفه خشک منجر به بروز مسائلی در برنامه خواب تان شد، از نکات گفته شده در این مقاله برای متوقف کردن سرفه در شب بهره ببرید. اگر مطمئن نیستید چه عاملی منجر به سرفه خشک شده و احتمال می دهید سرفه نشانه ویروس کرونا است، به پزشک مراجعه کنید. استفاده از درمان های خانگی و داروهای بدون نسخه پزشک می تواند تا حدودی باعث تسکین سرفه شود. در صورتی که درمان های خانگی به بهبود سرفه خشک یاری نکردند، از پزشک بخواهید برای شما دارو تجویز کند.

منبع: healthline, every day roots