آیا وزیر صمت از ساختار تجارت خارجی کشور خبر دارد؟ - وبلاگ سایه

به گزارش وبلاگ سایه، اخیراً مطلبی از قول وزیر صمت انتشار یافته که گویای عمق درک و توانمندی این وزیر دولت تدبیر و امید، درباره تجارت خارجی است.

به گزارش گروه سیاسی وبلاگ سایه، اخیراً مطلبی از قول وزیر صمت انتشار یافته که گویای عمق درک و توانمندی این وزیر دولت تدبیر و امید، در ادامه سلسله اظهار نظر های اخیر ایشان در مورد تجارت خارجی است.

ایشان با اشاره به سفر اخیر خود به نمایشگاه واردات شانگ های چین گفته است: سال گذشته میلادی، کشور چین بالغ بر 2 هزار میلیارد دلار واردات انواع کالا انجام داده است که طبق برآورد های انجام گرفته از سوی کارشناسان مربوطه کشور ما بالغ بر 700 میلیارد دلار در این زمینه ظرفیت صادراتی فقط به کشور چین را دارد.

در اینکه چین کشوری با پتانسیل بالای وارداتی است، شکی نیست؛ و نیز اینکه این کشور قدرتمند مالی برای توازن در تجارت خارجی خود که به شدت به نفع صادرات آن است، برنامه بلند مدتی دارد که مبتنی بر تشویق واردات از جهانست و طبق نقشه راهی که طراحی شده قرار است طی مدت 5 سال آینده، به میزان 10 تریلیون دلار (سالانه بطور متوسط حدود 2 هزار میلیارد دلار) از جهان کالا وارد کند تا تراز تجاری مثبت 900 میلیارد دلاری چین در سال 2017 کمی تعدیل پیدا نموده و باعث شکاف در روابط تجاری با جهان نگردد.

اما نکته مهم نگاه کارشناسانه ای است که وزیر محترم به آن استناد نموده و بر اساس آن ظرفیت صادراتی ایران به چین را حدود 700 میلیارد دلار برآورد نموده است! نگاهی که آنقدر برای عالی ترین مقام صنعتی و متولی تجارت خارجی کشور واقع بینانه و عملی و کارشناسانه بوده که بدون هیچ تردید و ملاحظه فنی، آن را در برابر رسانه ها بر زبان آورده است!

به نظر می رسد وزیر محترم هنوز به طور کامل نه فقط به ساختار و ظرفیت تجارت خارجی کشور اشراف پیدا ننموده، بلکه حتی از توان فراوریی و ظرفیت صنعتی کشور نیز مطلع نیست و لذا شاید ضروری باشد که در ابتدا وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت دولت تدبیر و امید را از واقعیات پیرامونش مطلع کنیم و بعد از ایشان انتظار داشته باشیم که ساختار فراوریی کشور را بین المللی سازد!

لذا به منظور مطلع سازی و توجیه ایشان، به چند نکته کلیدی به طور اجمالی اشاره می گردد تا شاید موجب افزایش دانش و بینش وزیر محترم (به عنوان متولی تجارت خارجی کشور در مورد تجارت خارجی نیز بگردد:

تجارت چین با جهان در سال 2018 بالغ بر 4600 میلیارد دلار بوده و در این راستا با بیش از 165 کشور جهان ارتباط تجاری دارد که در بسیاری از آن ها از جمله ایران شریک نخست تجاری آن کشور ها محسوب می گردد.

در این میان تجارت ایران با جهان در سال گذشته میلادی کمتر از 150 میلیارد دلار (با احتساب نفت خام و گاز که البته اطلاعات شان محرمانه تلقی می شوند) برآورد می گردد و البته تجارت غیرنفتی ایران با چین در سال 1397 در حدود 19 میلیارد و 533 میلیون دلار بوده است.

در تجارت غیر نفتی ایران با چین تراز تجاری به میزان یک میلیارد دلار به نفع چین بوده است یعنی سهم صادرات ایران به چین کمتر از 10 میلیارد دلار بوده است.

در عین حال ایران برای دستیابی به ارزش صادراتی 9 میلیارد دلاری صادرات کالا به چین در سال 97، در حدود 32 میلیون تن کالا به این کشور صادر نموده، در حالیکه چین برای ثبت رکورد صادرات 10 میلیارد دلاری به ایران فقط 3 میلیون تن کالا به ایران صادر نموده است.

کل تجارت غیر نفتی ایران به جهان در سال 97 در حدود 87 میلیارد دلار برآورد شده که سهم صادرات غیرنفتی به لحاظ ارزشی در حدود 44 میلیارد دلار و به لحاظ وزنی در حدود 117 میلیون تن بوده که از نظر ارزشی 6 درصد نسبت به مدت مشابه آن در سال 96 افت داشته است. (قیمت متوسط هر تن کالا تقریبا در حدود 376 دلار برآورد می گردد).

به عبارت دیگر چنانچه بر اساس ظرفیت های موجود ایران بخواهند صادرات 9 میلیارد دلاری خود را در سال به 700 میلیارد دلار افزایش دهد می بایست حداقل یک میلیارد و 860 میلیون تن کالا در کشور فراوری و صادر کنیم تا باور وزیر محترم محقق گردد!

چنانچه تصور کنیم که اقلام فراوریی ایران نیز از ارزش افزوده بالایی برخوردار شوند و توازنی بین هر تن کالای صادراتی و وارداتی برقرار گردد؛ با توجه به واردات 42 میلیارد و 600 میلیون دلاری سال 97 ایران از جهان که به لحاظ وزنی در حدود 32 میلیون تن بوده، (حدود 1330 دلار در هر تن) اگر بخواهیم با ارزش هر تن کالای وارداتی از جهان این عدد را مقایسه کنیم باز برای رسیدن به صادرات 700 میلیارد دلاری باید در حدود 526 میلیون تن کالای با ارزش افزوده بالا (هر تن 1330 دلار) در کشور فراوری کنیم.

اینک سؤال کلیدی اینجاست که کدام کارشناسی به وزیر محترم قبولانده که ظرفیت کالای ایرانی با چنین عددی تناسب دارد؟! آیا وزیر صنعت کشور از ظرفیت فراوریی داخل خبر ندارد که چنین شعار هایی در سفر های استانی خود می دهد؟ آیا در جریان هست که بسیاری از واحد های صنعتی داخل کشور به خاطر سوء مدیریت مدیران مالی کشور در آستانه تعطیلی قرار داشته و یا عملا تعطیل شده اند؟!

آیا خبر دارد که در کشور کمتر از 500 شرکت هستند که 86 درصد کل صادرات کشور را انجام میدهند و امروز هیچکدامشان بالای یک میلیارد دلار توان صادراتی دارد؟!

آیا می داند که صادرات پیروز در نتیجه صنعت پیروز شکل می گیرد و صنعت ما امروز حتی توان جذب بازار همسایگانش را نیز ندارد؟

ایشان البته در شروع سال 98 هم استراتژی صادراتی خود را افزایش سهم 2 درصدی فعلی به 4 درصد از بازار همسایگان را اعلام نموده بودند؛ و این یعنی سهم 24 میلیارد دلاری فعلی به 15 کشور همسایه باید به 48 میلیارد دلار می رسید، اما آمار ها گویای کاهش ارزش صادرات در این 7 ماهه نخست سال هستند.

آیا ایشان شاهد آن نبوده اند که با افزایش صادرات بعضی محصولات نظیر رب گوجه فرنگی، پیاز، گوشت، سیب زمینی، گوجه فرنگی، بعضی محصولات معدنی نظیر سرب و آلومینیوم، ماشین آلات و...، بازار داخلی با بحران روبرو شد بطوری که خود ایشان بصورت مستمر بخشنامه ممنوعیت صادرات صادر می کردند؟! پس چگونه رؤیای صادرات نه فقط 700 میلیارد دلاری به چین که حتی صادرات 48 میلیارد دلاری به همسایگان را دارند؟!

برای تحقق این هدف آرمانی در حال حاضر چند رایزن از 21 رایزن سال 96 (یعنی قبل از مسئولیت ایشان در کشور های هدف حضور دارند؟!

چه تشویقی را در قالب مشوق صادراتی در سال 97 برای ایجاد انگیزه صادرات جهشی جذب و به بدنه صادراتی کشور تزریق نموده است؟! فراموش نکنیم که تا پیش از ایشان هر ساله (ولو به میزان اندک) این بسته حمایتی جذب و هزینه می شد؛ و بالاخره آیا می توانند ظرفیتی را که کارشناسان خبره ایشان اعلام نموده اند ارائه دهند تا ما نیز از ظرفیت های نهفته و بالقوه صادراتی کشورمان مطلع شویم؟!

شاید پاسخ تمام این پرسش ها بعد از عدم تحقق اهداف وزارت متبوعشان در حوزه تجارت خارجی هم همانی است که ایشان در تثبیت قیمت ها بعد از گران شدن بنزین فرمودند: و آن اینکه نباید می شد. اما شد!