علم اقتصاد چه زمانی باید به بچه ها و نوجوانان آموزش داده گردد؟ - وبلاگ سایه

به گزارش وبلاگ سایه، تهران (پانا) - استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به سرفصل های کاربردی آموزش اقتصاد به دانش آموزان عنوان نمود که زمان آموزش نباید در سنین خیلی کودکی باشد زیرا آموزش علم اقتصاد مبتنی بر مفهوم کمیابی است و آموزش کمیابی در سنین کودکی ممکن است برای کودک استرس زا باشد.

فاضل مریدی، استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در گفت وگو با پانا درباره زمان آموزش اقتصاد به بچه ها و نوجوانان اظهار کرد: برای آموزش اقتصاد به دانش آموزان دو نوع نگاه وجود دارد. نگاه اول یک نگاه مرسوم است و دیگری نگاه غیرمرسوم (عمدتاً مبتنی بر رویکرد دینی) است. در نگاه مرسوم، تجارب متعددی در جهان وجود دارد و اینکه ما آموزش اقتصاد را از چه سنی آغاز کنیم و چه چیزهایی آموزش دهیم.

آموزش اقتصاد به بچه ها نباید استرس را در آن ها نهادینه کند

مریدی با اشاره اینکه زمان آموزش اقتصاد به دانش آ موزان یک مقوله روانشناسی است، اظهار کرد: روی موضوع زمان آموزش اقتصاد زیاد کار شده است زیرا اگر موضوع اقتصاد زودتر از آنچه باید آموزش داده گردد، شاید احساس ناامنی روانی و احساس کمبود در بچه ایجاد گردد. در واقع اقتصاد اساساً آغازش با کمیابی است و اگر بخواهیم با کودک مثلاً 4 یا 5 ساله درباره کمیابی صحبت کنیم، ممکن است این بچه دچار استرس گردد و این موضوع مهم است.

این اقتصاددان درباره موضوعاتی که ضرورت دارد در دوران مدرسه آموزش داده گردد، گفت: در دوران مدرسه از سال اول تا دوازدهم دوران مدرسه به شمار میرود، بنابراین روی اینکه در چه دوره ای باید آموزش داده گردد مهم است که کار گردد.

استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: در پارادایم دومی که علیرغم اهمیت آن برای جامعه دینی ما چندان مرسوم نیست، توجه به موضوع آموزش از دریچه نگاه دینی به حوزه اقتصاد است. تفاوت اساسی که در این نگاه با نگاه مرسوم وجود دارد در اینجاست که نگاه مرسوم اقتصاد را به عنوان یک اصل و پایه در زندگی نظر می گیرد و حدبیشتر سازی مطلوبیت و لذت هدف اساسی مصرف کننده است اما در نگاه دینی، اقتصاد، ابزار است. یعنی اگر بخواهیم عبادت خداوند را بکنیم باید معیشت مان هم تأمین باشد. درواقع همواره اقتصاد نفر دوم است و نفر اول عدالت و قرب الهی و انسانیت است و بر این اساس شیوه آموزش اقتصاد به دانش آموز فرق دارد.

در اقتصاد اسلامی کمیابی مسئله اصلی نیست بلکه مسئله اصلی عدالت است

استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: به همین دلیل این نگاه می تواند تغییر در شیوه آموزش ما ایجاد کند و مسئله دیگر اینکه موضوع کمیابی که اولین اصل اقتصادی است معمولاً به وسیله نظامات علمی غیرمرسوم زیر سوال می رود. در بعضی منابع این گونه بحث می گردد که آنچه از منابع و معادن انسان احتیاج دارد خداوند به میزان لازم در کره زمین قرار داده است. مانند آب، منابع معدنی و غیره و البته احتیاجمند کوشش، منطق و خرد و البته استفاده از فناوری برای کشف و بهره داری از آن است و در یک چارچوب تحلیلی درازمدت، کمیابی منابع اصل و اساس در اقتصاد اسلامی محسوب نمی گردد؛ تنها چیزی که کمیابی قطعی دارد عنصر زمان در نظر گرفته می گردد.

استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: این تمایز باید در آموزش لحاظ گردد و همین تمایز، نگاه ما در محیط زیست را هم تحت تأثیر قرار می دهد. وقتی همواره اساس و اصل حدبیشتر کردن مطلوبیت باشد، آن وقت نگاه ما به محیط زیست این می گردد که من می توانم محیط زیست را به هر صورتی که بخواهم تغییر دهم و به هر شکلی استفاده کنم زیرا مطلوبیت بنده، به عنوان مرکز عالم مهم ترین چیز است.

وی اضافه کرد: این نوع نگاه منجر به اختلالاتی شده که امروزه در بیشتر نقاط جهان در حوزه محیط زیست مشاهده می کنیم، بهره برداری بی حدوحصر از منابع و آلودگی های فراوان. که البته باید اشاره نمود که این نگاه به محیط زیست در حال اصلاح است و بعضی اصلاحات ساختاری در حال اجرا است و کوشش های جریانات حامی محیط زیست در دهه های اخیر تقویت شده است. این در حالی است که در ادبیات اقتصاد اسلامی، هرچند که مسئله کمیابی منابع مسئله اول نیست، اما محیط زیست و منابع دارای اعتبار، شأن و حق وحقوق هستند و انسان مجاز نیست به استناد حدبیشتر سازی سود، به هرگونه تعاملی با محیط اطراف (گیاهان، جانوران، جنگل و آب و سایر منابع ) بپردازد. همه این ها قواعد تعیین و سفت و محکمی در فقه دارند که باید رعایت گردد.

سرفصل های کاربردی آموزش اقتصاد به دانش آموزان

مریدی در انتها با اشاره به سرفصل های کاربردی آموزش اقتصاد به دانش آموزان گفت: دانش آموز باید با انواع پول و سیر تطور پول آشنا گردد، مخصوصاً اکنون که پول الکترونیک و اخیراً رمز پول آمده است. دانش آموزان باید با این فضاها و نظام پرداخت در سطح بین الملل، واحد پول کشورها و ... آشنا شوند. بعلاوه تبادلات اقتصادی که وجود دارد و شیوه های تحریم و تجارب تحریمی ما طی این سال ها هم موضوع مهمی است که باید در کتاب های درسی مقاطع بالا بیاید.