گزارش، چرایی شکست های سنگین حفتر و سکوت حامیان؛ دگرگونی معادلات و نقشه میدانی در غرب لیبی - وبلاگ سایه

به گزارش وبلاگ سایه، تحول نظامی قابل توجهی که معادلات نبرد را در کمتر از یک روز برهم زد و شکل نقشه میدانی در غرب لیبی را تغییر داد تا کفه ترازو به نفع دولت الوفاق سنگینی کند، دولتی که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ سایه، تحولات اخیر شاهد شکست عظیم شبه نظامیان تحت فرماندهی خلیفه حفتر ژنرال بازنشسته ارتش لیبی بوده است که در پی افزایش نشانه های شکست تجاوزات نظامی اش به طرابلس جانب سکوت را در پیش گرفته است، تجاوزاتی که یک سال از شروع آن می گذرد.

محمد قنونو سخنگوی رسمی ارتش لیبی در یک کنفرانس مطبوعاتی به تشریح مرحله جدید عملیات موسوم به عاصفه السلام(توفان صلح) پرداخت و گفت نیروهای ارتش توانسته است حاکمیت دولت را بر شهرهای ربوده شده(اشغال شده) در منطقه غربی به مساحت تقریبی بیش از سه هزار کیلومتر مربع در طی چند ساعت اعمال نمایند و تمام منطقه غرب طرابلس تحت سیطره کامل نیروهای دولت الوفاق قرار گرفته است.

قنونو بر اساس آنچه صفحه عملیات برکان الغضب(آتشفشان خشم) در شبکه اجتماعی فیسبوک آورده اسست، گفت این عملیات از صبح دیروز(دوشنبه) از زمین و هوا و دریا بر اساس آماده شده از سوی اتاق اصلی عملیات آتشفشان خشم شروع شد و شهرهای صرمان، صبراته، العجیلات، ملیته، زلطن، رقدالین، الجمیل و العسه تا پیش از غروب خورشید در روز دوشنبه به سبب فروپاشی ناگهانی شبه نظامیان خلیفه حفتر و فرار آنها به سمت مناطق مرکزی به سیطره نیروهای دولت الوفاق درآمد.

قنونو خاطر نشان کرد غنایم نبرد روز گذشته شامل 6 دستگاه زره پوش اماراتی، 10 دستگاه تانک، دهها مورد انواع جنگ افزار و حجم انبوهی سلاح و مهمات مصری و اماراتی بوده است.

نقشه میدانی جدید پس از عملیات روز دوشنبه با سیطره نیروهای دولت الوفاق بر نوار ساحل غربی و تا نیمه شب از ابوقرین در 130 کیلومتری غرب شهر سرت تا مرزهای مشترک با تونس در غرب با عبور از دهها شهر از جمله طرابلس پایتخت لیبی امتداد یافت و در ادامه بر شهر ترهونه در 95 کیلومتری جنوب شرقی طرابلس و به وسیله گذرگاه هایش به سمت طرابلس، بر قصر بن غشیر و بخشهایی از عین زاره سیطره یافتند تا ترهونه تنها منطقه ای در غرب لیبی باشد که ترهونه با گذرگاه های صحرایی در جنوب بنی ولید در 180 کیلومتری جنوب شرقی طرابلس مرتبط شده است.

در برابر سکوت فرماندهان حفتر که ناشی از شوک وارده به آنهاست، رسانه های هوادار وی کوشش کردند تحولات اتفاق افتاده را با بعضی خبرهای مشکوک توجیه نمایند، خبرهایی همچون سرنگونی چهار پهپاد ترکیه ای بدون اینکه موقعیت آنها را تعیین نمایند و یا بعضی از آنها مدعی پیشروی در محور جاده فرودگاه و بازداشت مزدوران ترکیه ای و سوری شدند.

طولی نکشید این رسانه ها برنامه هایی رو پخش کردند که هیچ ارتباطی با تحولات میدان جنگ نداشت و خبرهای جنگ را همانند عادت خود رها کردند بدون اینکه آن را دنبال نمایند. ولی کسانی که تحولات لیبی را دنبال می نمایند، سئوال اساسی که برایشان طرح می گردد این است که چگونه این همه شهر در یک روز سقوط کرد؟

الصیدعبدالحفیظ تحلیلگر مسائل امنیتی در لیبی ابراز عقیده می نماید که داده های میدانی از چند روز پیش سرعت سقوط این همه شهر را احتمال می داد. وی اضافه نمود عملیات عاصفه السلام(توفان صلح) با آماده سازی خوبی شروع شد، زمانی که پس از اعلام این عملیات در بیست و ششم مارس گذشته، با حمله به پایگاه هوایی ملی در 180 کیلومتری جنوب غربی طرابلس شروع شد.

پایگاهی که آسمان طرابلس و اطراف آن را (به سبب آنکه در سیطره نیروهای حفتر بود) تهدید می نماید و این امکان را به جنگنده های دولت(الوفاق در طرابلس) داد تا بر فضاهای غرب کشور حاکم شوند و بتوانند تمام خطوط یاری رسانی(به نیروهای حفتر) را که تا ترهونه و الجفره در مناطق غربی طرابلس می رسید، قطع نمایند.

عبدالحفیظ در تبادل نظر با پایگاه العربی الجدید خاطر نشان کرد ضربات هوایی سنگین طی روزهای گذشته که خطوط یاری رسانی در جنوب بنی ولید و چندین انبار سلاح و مهمات در داخل شهر ترهونه را هدف قرار داد، سبب تسهیل سقوط یکی پس از دیگری شهرهای این مناطق شد.

وی اضافه نمود نیروهای حفتر در تمام مناطق غربی لیبی بر گردان سلفی الوادی تکیه می کردند که شماری از نیروهایش در محور جاده فرودگاه طرابلس می جنگیدند و قطع خطوط یاری رسانی به باقی مانده آنها سبب فروپاشی صفوف آنها شد و بقایای این نیروها با رها کردن مواضعشان به سمت صحرا گریختند.

عبدالحفیظ ادامه داد با وجودی که گروههای سلفی شهرهای صبراته و صرمان پیوستن خود را به ژنرال حفتر در آوریل سال گذشته اعلام نموده بودند، ولی فقط یک یگان کوچک وابسته به حفتر در هفدهم ماه گذشته میلادی وارد شهرهای العسه، رقدالین و زلطن شدند که نشان می دهد حفتر با پول برای خرید قبایل این مناطق همجوار مرزها برای ورود به همپیمانی با خود و همچنین شعله ور کردن آتش اختلافات تاریخی قدیمی با گردانهای زواره کوشش می کرد.

در حالی که نیروهای وابسته به دولت الوفاق در طرابلس بر ادامه عملیات موسوم به عاصفه السلام تاکید می نمایند، عبدالحفیظ خاطر نشان کرد نتایج عملیات روز گذشته، واقعیت قدرت نیروهای حفتر را در مناطق غرب لیبی و نسبت فرسایش شدید صفوف نیروهایش را برملا کرد، وی احتمال داد که عملیات سیطره بر شهر ترهونه وارد مرحله مذاکره و تسلیم گردد، زیرا نیروهای حفتر به سبب قطع خطوط یاری رسانی از پایگاه الجفره در شرایط بسیار سختی به سر می برند.

از سوی دیگر خلیفه الحداد شخصیت دانشگاهی لیبیایی از موضع حامیان ژنرال خلیفه حفتر یعنی عربستان و امارات سئوال می نماید و اینکه چگونه آنها، نیروهای حفتر را تنها در میدان نبرد رها کردند تا جرعه جرعه شکستهایش را بچشند. وی به توئیت غیرمنتظره انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات در دو روز پیش اشاره نمود که گفته بود امکان آتش بس در اطراف طرابلس را با استفانی ویلیامز رئیس دفتر نمایندگی سازمان ملل آنالیز نموده است. به گفته الحداد، این اظهارات قرقاش ممکن است نشانه عقب نشینی در مواضع حامیانش بنا به دلایلی باشد که ممکن است به بازنگری در محاسباتشان در لیبی بازگردد.

الحداد در تبادل نظر با العربی الجدید شکست نهایی ژنرال حفتر را محتمل نمی داند. وی در این باره می گوید: پادگان های شرق لیبی پذیرای هزاران تُن سلاح و تجهیزات نظامی از امارات بود که بخش زیادی از آنها به الجفره منتقل شد. وی خاطر نشان کرد اگر عملیات عاصفه السلام(عملیات توفان صلح که نیروهای دولت الوفاق علیه نیروهای حفتر به راه انداخته اند)برای حفتر قابل پیش بینی نبود، اما واکنش های عملی او همانطور که همه می دانند، واکنش های خونین است.

وی پیش بینی کرد که ژنرال حفتر دست به عملیات انتقامی در هر موقعیتی بزند، به ویژه اینکه نیروهایش همچنان مواضع نزدیک به شهر مصراته را در اختیار دارند.

اما فایز السراج رئیس شورای ریاست دولت الوفاق در طرابلس به این نکته اشاره نمود که حفتر از انجام عملیاتی در غرب طرابلس اطلاع داشت، و کوشش نیروهایش برای یورش به ابوقرین در یکشنبه گذشته کوششی برای متوقف کردن عملیات عاصفه السلام بود.

بیانیه السراج به تحول عظیم در موضع دولت خود در قبال کشورهای حامی حفتر(عربستان و امارات) اشاره نمود و با مخاطب قرار دادن آنها گفت : پیغام دوم ما به پایتختهای توطئه گر این است، فرزندانتان را که اینجا(لیبی) فرستادید تا در تجاوزگری به سرزمین ما بمیرند، آنها را در تابوتهایی به همراه مدارک شناسایی شان بازخواهیم گرداند و به وزارت خارجه خود دستور خواهیم داد تا هماهنگی های لازم را با طرفهای ذیربط انجام دهد.

حمله مجلس طبرق به حفتر به سبب قطع آب؛ تقابل یا رهایی؟

مجلس طبرق در شرق لیبی که هوادار ژنرال حفتر است، به وی به سبب قطع آب طرابلس پایتخت لیبی حمله و عاملان این اقدام را جنایتکار توصیف کرد.

انتقاد شدید مجلس طبرق از ژنرال حفتر، پیشداوری ها و سئوالاتی را درباره دلایل آن به وجود آورد، اینکه آیا کوششی برای شانه خالی کردن و فرار از زیر بار مسئولیت رفتارهای ژنرال خلیفه حفتر و در تنگنا قرار دادن وی در برابر افکارعمومی است؟ به ویژه پس از آنکه سازمانهای بین المللی با این گونه رفتارها و اقدامات حفتر مخالفت نموده اند.

کمیته روابط خارجی مجلس طبرق، قطع آب طرابلس و حومه آن را محکوم و تکید کرد این گونه اقدامات بر اساس نص قانون جرایم لیبی اقداماتی مجرمانه و بر خلاف قوانین محلی و انسانی است و عاملان آن مستحق اشد مجازات هستند و کسانی که این اقدامات را مرتکب شده اند، مسئولیت بحران انسانی ناشی از آن را برعهده دارند.

این کمیته خواهان گشایش فوری جهت آبرسانی و برق رسانی به ویژه در سایه بحران شیوع ویروس کرونا شده و تاکید نموده است همه لیبیایی ها بدون هرگونه استثنایی باید از این خدمات بهره مند باشند.

علی ابوسبیحه رئیس شورای عالی قبایل و شهرهای جنوب لیبی هم مسئولیت قطع برق و آب مناطق خود را متوجه ژنرال حفتر دانست و گفت تمام جنوب لیبی از این گونه رفتارها و اقدامات و جنگ نفرین شده متضرر شده است.

ناظران گفته اند کسانی که به بستن لوله های آب و نیز گاز و نفت دست می زنند، همگی هواداران ژنرال حفتر هستند و به دستور وی فعالیت می نمایند، ولی وی خود را آشکار نمی نماید تا در معرض مجازات های بین المللی قرار نگیرد

پس از حمله مجلس طبرق و نیز قبایل جنوب به ژنرال حفتر، آیا با این اهرم فشار، وی تحت فشار قرار خواهد گرفت یا اینکه مجلس طبرق کوشش می نماید خود را از این جنایت شانه خالی کند و نیز حفتر را همانند اقداماتی که قبلا در بستن بنادر نفتی انجام داد، تبرئه کند.

محمود الوهج فعال حقوق بشری شورای ملی حقوق بشر لیبی که یک نهاد رسمی به شمار می رود، ابراز عقیده می نماید که این گونه اظهارنظرها به مثابه تحول در موضع رسمی مجلس طبرق است، این گفتمان همچنین به جهان نشان می دهد که حفتر صاحب ارتش نیست و دلیلش این نمایندگان هستند که شخص وی را مخاطب قرار ندادند بلکه شبه نظامیانی را مخاطب قرار دادند که اقدام به بستن مجاری آب و شبکه برق می نمایند.

الوهج این مسئله را که چنین گامی کوشش برای طفره رفتن یا متهم کردن دیگران باشد، بعید می داند و می گوید اگر هدف چنین باشد، رسانه های حفتر و نه مجلس اقدام می کردند به ویژه اینکه شمار اندکی از نمایندگان در مجلس طبرق باقی مانده اند و چه بسا بخواهند به همکارانشان در غرب لیبی(دولت الوفاق) بپیوندند و این مسئله چه بسیار شروعی برای تغییر جهت باشد.

از سوی دیگر نادین الفارسی فعال مقیم شرقی لیبی می گوید این اظهارات اعضای کمیته خارجی مجلس طبرق دیرهنگام بوده زیرا پس از یک هفته از ارتکاب این جنایت و ضررهایی که از آن ناشی شد، انجام شده است و این موضع کوششی از سوی نمایندگان برای دور کردن اتهام از تمام مجلس و دولت آن در شرق لیبی بوده است.

وی اضافه نمود این شیوه رفتار حفتر در هر جنایتی است که مرتکب می گردد و آن برچسب اتهام به بعضی دنباله روهای خود و قلمداد کردن این گونه اقدامات به عنوان رفتار فردی است، ولی این مسئله تاکید می نماید که حفتر شبه نظامیان خارج از کنترل را رهبری می نماید که کاملا از انضباط و نظم الزام آور برای هر ارتشی دور هستند.

الفارسی خاطر نشان می نماید رسانه های وابسته به حفتر و شیوخ قبایل هوادار وی از زمان شروع تجاوزگری به طرابلس به تحریک و تهدید به قطع آب و برق دست می زنند که این مسئله را مورد تاکید قرار می دهد که ژنرال حفتر در پس این تحرکات است.

به استثنای سودان که وزارت خارجه آن مشارکت نیروهای این کشور در درگیری ها و جنگ داخلی لیبی را تکذیب نموده است، حامیان منطقه ای و فرامنطقه ای ژنرال حفتر به ویژه امارات و عربستان سکوت در پیش گرفته اند، همچنانکه شاهد هیچ موضعگیری از سوی دفتر نمایندگی سازمان ملل در لیبی در مورد تحولات میدانی غافلگیرنماینده در این کشور نبودیم بر عکس بیانیه های سابق که در پی هر تحول نظامی صادر می شد.