خاوران نامه ادامه راه فردوسی است - وبلاگ سایه

به گزارش وبلاگ سایه، یک استاد دانشگاه بیرجند گفت: خاوران نامه در تقابل با شاهنامه سروده نشده بلکه ادامه همان راه و رسالتی است که قرن ها قبل فردوسی شروع نموده بود و ابن حسام در قرن نهم همان کاری را در احیای هویت فرهنگی ایرانیان کرد که فردوسی در قرن چهارم کرد.

محمد بهنام فر در گفت وگو با وبلاگ سایه، اظهار کرد: شاهنامه نقش والا و برجسته ای در خاوران نامه ابن حسام داشته و ابن حسام نیز اراداتی خاص به فردوسی داشت و از جنبه های گوناگون تحت تأثیر شاهکار استاد توس بود و آن را الگوی کار خویش قرار داد.

او در ادامه متذکر شد: در قرن نهم گرایش های شیعی به اوج خود رسیده بود و احتیاج باطنی مردم ایران و علاقه شدید آن ها به امام علی (ع) سبب شد که وجود مبارک آن حضرت که جنبه ای اسطوره ای و افسانه ای پیدا نموده بود صبغه ملی بگیرد و به عنوان انسان آرمانی فرهنگ ایرانی در کنار رستم که نماد ملیت ما بود و نه در مقابل آن قرار گیرد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: لذا همانگونه که فردوسی بنا را بر احیای حماسه ملی ایرانیان می گذارد اما در عین حال تمامی ارادت خود را به اهل بیت پیامبر (ص) و امام علی (ع) در جای جای شاهنامه بازمی گوید، ابن حسام نیز در شرایط متفاوت بنایش را بر حماسه ای دینی می گذارد که در آن فردوسی و رستم صندلی والایی دارند و این یعنی تلفیق عناصر فرهنگ ایرانی و اسلامی، مخصوصاً مذهب تشیع که هر کدام به منزله دو روی یک سکه اند و فرهنگ ملی ما را در چهره دو قهرمان آرمانی و ملی می نمایانند.

او همچنین تاکید نمود: نباید تصور کرد که هویت ملی چیزی جدا از مذهب و یا در تقابل با مذهب تشیع است، بلکه هویت ملی اعم از عناصر مذهبی و غیرمذهبی است، به این معنا که وقتی عناصر مذهبی مشخصه فرهنگی یک ملت شدند، از عناصر ملی به حساب می آیند، چنانکه بسیاری از عناصر مذهبی میترائیسم و زردشتی که زمانی جزء اساطیر مذهبی بوده اند، امروزه به عناصر ملی فرهنگ ایرانی تبدیل شده اند.

بهنام فر ادامه داد: در خاوران نامه ابن حسام خوسفی نیز امام علی (ع) که نماد مذهب تشیع است، بعد از مقبولیت عام در بین ایرانیان به صورت نماد ملی و انسان آرمانی درمی آید.

او اظهار داشت: خاوران نامه و شاهنامه هر دو با یک هدف و در یک جهت حرکت می نمایند و آن احیای هویت ملی و فرهنگی و هویت بخشی به ایرانیان است اما هرکدام در دوره ای خاص و به سبک خاص و با تاکید روی عنصری خاص متناسب با احتیاج زمان به این مهم دست یافته اند.